Rozcięgno podeszwowe to mocna tkanka ścięgnista, która przebiega wzdłuż podeszwy stopy, łącząc kość piętową z podstawą palców. Jej głównym zadaniem jest podtrzymywanie łuku stopy, zapobiegając jej spłaszczaniu się podczas chodzenia. Dodatkowo, w trakcie fazy odbicia stopy, usztywnia ją, co zwiększa efektywność chodu.
Przyczyny zapalenia
Najczęstszą przyczyną zapalenia rozcięgna podeszwowego jest jego nadmierne obciążenie. Dotyczy to zwłaszcza osób, które długie godziny spędzają na stojąco, mają nadwagę lub intensywnie uprawiają sport, np. biegaczy. Choroba może również rozwinąć się w wyniku urazu pięty, a także być związana z przykurczem mięśnia łydki czy samego rozcięgna. Rzadziej powodem są choroby ogólnoustrojowe. U osób starszych lub przewlekle przyjmujących sterydy może dojść do zaniku poduszeczki tłuszczowej w okolicy pięty, co również zwiększa ryzyko zapalenia. Trzeba jednak pamiętać, że nie każdy ból w tej okolicy świadczy o zapaleniu rozcięgna – mogą go powodować inne schorzenia, jak złamanie zmęczeniowe czy neuralgia.
Objawy
Długotrwały stan zapalny może prowadzić do powstawania tzw. ostrogi piętowej, czyli wyrośli kostnej. Choć wielu pacjentów utożsamia ból z obecnością ostrogi, to w rzeczywistości nie ona jest jego przyczyną, a jedynie skutkiem schorzenia. Ciekawostką jest, że ostrogi piętowe występują u około 13% populacji, jednak jedynie u 5% tej grupy pojawiają się dolegliwości bólowe. Typowy ból lokalizuje się w dolnej części pięty, nasilając się zwłaszcza rano, podczas pierwszych kroków. Po krótkim czasie ból zazwyczaj ustępuje, ale powraca przy dłuższym chodzeniu. Schorzenie najczęściej obejmuje jedną stopę, choć u 15-30% pacjentów ból może wystąpić obustronnie.
Leczenie
Dawniej popularną metodą leczenia było chirurgiczne usuwanie ostróg, jednak dziś wiadomo, że nie przynosiło to poprawy. Aktualnie najważniejszym elementem terapii jest rehabilitacja, która łączy ćwiczenia rozciągające, masaże oraz zabiegi fizykoterapeutyczne, takie jak ultradźwięki, laser czy krioterapia.
Warto również rozważyć noszenie wkładek ortopedycznych, które amortyzują stopę, oraz zmniejszenie obciążenia – np. poprzez ograniczenie intensywności treningów lub redukcję masy ciała. W leczeniu pomocne są także niesteroidowe leki przeciwzapalne, a w cięższych przypadkach można zastosować osocze bogatopłytkowe (PRP), które wspomaga regenerację tkanek.
W niektórych przypadkach, szczególnie u pacjentów z przykurczem rozcięgna, efekty przynosi stosowanie specjalnych szyn nocnych, a inną metodą, choć wciąż kontrowersyjną, jest terapia falą uderzeniową (ESWT). Zdarza się też, że podaje się miejscowo sterydy, jednak ta metoda powinna być stosowana ostrożnie ze względu na możliwe skutki uboczne.
Operacyjne leczenie rozcięgna, polegające na przecięciu jego części, jest rzadkością. Niesie bowiem ryzyko płaskostopia lub powstania bolesnych blizn.
Treść została stworzona z najwyższą starannością w oparciu o wiedzę jej autora. Każdy pacjent wymaga jednak indywidualnego podejścia do rozwiązania jego problemów ze stopami. Przed jej praktycznym wykorzystaniem należy skontaktować się z odpowiednim specjalistą.
